Αλλαγή της διαδικασίας προσλήψεων με ... διαδικασίες Δένδια;

Το λιτό δελτίο τύπου του Υπουργείου ΔΤΠΠ της 22/9/14 για τη σύσκεψη εργασίας του Υπουργού Εθνικής Άμυνας με τους Υπουργούς Παιδείας και Δημόσιας Τάξης & Προστασίας του Πολίτη με αντικείμενο το σύστημα εισαγωγής και εκπαίδευσης των παραγωγικών σχολών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, άνοιξε τη συζήτηση για το καυτό αυτό θέμα, αλλά δεν μας διαφώτισε καθόλου για τις προθέσεις των Υπουργών.

Ούτε μια λέξη για να καταλάβουμε τι ακριβώς επιδιώκει η κυβέρνηση. Μας έμειναν οι φωτογραφίες και τα χαμόγελα των υπουργών στους διαδρόμους του υπουργείου, που μάλλον δεν αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα του θέματος και τις απαιτήσεις των ίδιων των ενδιαφερομένων.

Δεν είναι επομένως τυχαίο το ότι ήδη πολλοί μιλούν για συσκέψεις με επικοινωνιακούς όρους και όχι για μια προσπάθεια ουσιαστικής παρέμβασης στα κακώς κείμενα. Ό,τι δεν κάνουν οι Υπουργοί, το κάνουν όμως οι υγιείς δυνάμεις της αστυνομίας έτσι όπως αυτές εκφράζονται μέσω της συνδικαλιστικής τους λειτουργίας. Ενδιαφέρουσα είναι π.χ. η παρέμβαση του  Λάζαρου Μαχαιρίδη Αντιπροσώπου της Ε.Α.Υ.Θ. στην Π.Ο.ΑΣ.Υ. και μάλιστα με αφορμή μια σημαδιακή μέρα.

Την Παρασκευή, 4-10-1996, όταν η δεύτερη σειρά αστυφυλάκων που έμπαινε στην αστυνομία μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων, ορκιζόταν ενώπιον της αστυνομικής και πολιτικής ηγεσίας, πολλά υποσχόμενη για το αστυνομικό μέλλον.

Αναφέρει ο Λ. Μαχαιρίδης:

Κάνοντας μια μακρινή αναδρομή στο παρελθόν, σαν σήμερα 18 χρόνια πριν… θα ήταν αδύνατον να μη σταθεί κανείς σε εκείνη την ημέρα η οποία σηματοδοτούσε για το Σώμα, την παγίωση του θεσμού της εισαγωγής σε αυτό, αποκλειστικά και μόνο μέσω των πανελληνίων εξετάσεων.

Το μεγαλόπνοο σχέδιο που οραματίστηκαν κάποιοι, οι οποίοι πίστευαν πως είχε φτάσει η στιγμή για την ΕΛ.ΑΣ., όπου θα έπρεπε να γυρίσει σελίδα και αφού είχε λάβει μερικούς μήνες πριν σάρκα και οστά το σχέδιο αυτό με την πρώτη σειρά πανελλαδικών, πλέον παγιωνόταν χωρίς την παραμικρή παρέγκλιση, τουλάχιστον ως προς το κομμάτι του σχεδίου που αφορούσε έναν αξιοκρατικό τρόπο εισαγωγής στην Αστυνομία, σε σχέση με την πρότερη κατάσταση.

Ο συγκεκριμένος θεσμός  ‘’άντεξε’’ και παρότι στις μέρες μας χρησιμοποιεί μηχανική υποστήριξη για να διατηρείται (ελέω κρίσης), αποτελεί τον βασικό τρόπο εισαγωγής στο Σώμα, κατορθώνοντας να έχει επανδρώσει συνολικά μέχρι σήμερα την ΕΛ.ΑΣ. με περισσότερους από 25.000 Αστυνομικούς!

Στα χρόνια που προηγήθηκαν όμως και κυρίως πρό κρίσεως, διότι τότε ήταν άλλα τα δεδομένα , οι εκάστοτε κυβερνώντες αντί να διασφαλίσουν τον εν λόγω θεσμό και να τον εμπλουτίσουν δημιουργώντας νέα πλαίσια και κατάλληλες θεσμικές δομές, που θα αφορούσαν τον περαιτέρω εκσυχρονισμό της εκπαίδευσης του Αστυνομικού και όχι μόνο, προσπάθησαν για να εξυπηρετήσουν διάφορες πολιτικές σκοπιμότητες που ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις των καιρών (επιπλέον νέες θέσεις εργασίας με ότι αυτό σήμαινε), να τον αποδομήσουν με πολλούς και διάφορους τρόπους.

Το βασικότερο ‘’όπλο’’ στη φαρέτρα τους, για την επίτευξη του συγκεκριμένου σκοπού αποτέλεσε το γνωστό και διαχρονικό εργαλείο άσκησης πολιτικής εξουσίας που δεν είναι άλλο απ’ το ‘’Διαίρει και βασίλευε’’.

Έτσι φρόντισαν να δημιουργήσουν ένα μωσαϊκό διαφόρων αποχρώσεων και σε πολλά επίπεδα, μέσα στο ίδιο το Σώμα, στοχεύοντας αποκλειστικά στην έλλειψη συνοχής η οποία τους εξυπηρετούσε από πολλές απόψεις. Το αν βέβαια μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία υπήρξαν και κάποια θετικά στοιχεία (π.χ. μεγαλύτερη στελέχωση σε δύσκολους καιρούς που το έγκλημα καλπάζε κ.α.) είναι ένα ζήτημα που χρήζει αναφοράς και μελέτης, δεν αγγίζει όμως το αναλυόμενο θέμα μιας και κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιτευχθεί με το υπάρχον σύστημα αλλά μάλλον δε “βόλευε” τους κυβερνώντες. Το σίγουρο πάντως είναι, πως κατάφεραν να φτιάξουν μια Αστυνομία τουλάχιστον τριών ταχυτήτων, ώστε να διασφαλίσουν το σκοπό τους ανάλογα με τις πολιτικές και όχι μόνο συγκυρίες. Μόνιμο θύμα αυτής της πολιτικής στρατηγικής, ήταν το ΣΥΝΟΛΟ των υπηρετούντων στο Σώμα όσο και αν κάποιοι δε λένε να το αντιληφθούν ή παρέχουν σκοπίμως κάλυψη στη λογική των κυβερνώντων. Όλοι μας γνωρίζουμε πως κατά καιρούς δόθηκαν τα λεγόμενα ‘’δολώματα’’ σε κάποια από τις τρείς κατηγορίες, για να διευκολύνεται η πρακτική των αντικρουόμενων συμφερόντων και να ρίχνεται μπόλικο νερό στο μύλο της εσωστρέφειας.

Όλα αυτά πλέον αποτελούν το παρελθόν και δεν αλλάζουν! Αυτό που μας ενδιαφέρει και οφείλουμε να στρέψουμε το βλέμμα μας, είναι το μέλλον…» κλπ

Σωστά όλα αυτά, αλλά για να έχει κανείς πληρέστερη εικόνα πρέπει να λάβει υπόψη του και όσα έχει υποστηρίξει ο Γ. Παπακωνσταντής στη μελέτη για τη μεταρρύθμιση της ΕΛ.ΑΣ. (ειδική έκδοση της ΠΟΑΣΥ, 2011, σελ. 70). Χωρίς φόβο και πάθος λέει τα πράγματα με το όνομά τους, χωρίς να κρύβει την πηγή του κακού, τη σπέκουλα των κυβερνώντων με τις προσλήψεις ειδικών φρουρών:

Εγραφε το 2011 ο Παπακωνσταντής: Σήμερα, η πρόσληψη στην Ελληνική Αστυνομία γίνεται με τις Πανελλήνιες Εξετάσεις για τις περισσότερες περιπτώσεις στην ηλικία των 18 χρονών. Αυτό έχει δύο σημαντικές συνέπειες:

Α) Οι περισσότεροι αστυνομικοί θα συμπληρώνουν 35ετία σε ηλικία 53 ετών, μια ηλικία που για πολλούς και σε πολλές περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα παραγωγική, όμως, δεν είναι δυνατό να αυξηθεί ως ηλικία συνταξιοδότησης αφού συμπληρώνονται 35 χρόνια υπηρεσίας. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι αστυνομικοί θα συνταξιοδοτηθούν πριν από αυτή την ηλικία.

Β) Η ηλικία των 20 χρονών για τους αστυφύλακες  και των 22 για τους αξιωματικούς, είναι μάλλον μικρή, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα της προβληματικής αστυνομικής εκπαιδευτικής πραγματικότητας, για να έχουν την ωριμότητα να αναλάβουν τις ευθύνες του ρόλου τους. Πρέπει προφανώς να εξεταστεί ένας νέος τρόπος πρόσληψης στο μέλλον, που να αυξήσει τη μέση ηλικία πρόσληψης κατά 2-4 χρόνια,  ώστε αφενός μεν να είναι σε ωριμότερη ηλικία οι νέοι αστυνομικοί, αφετέρου δε να συμπληρώνουν 35ετία στην ηλικία των 55-58 ετών, η οποία θα είναι και η καταληκτική ηλικία συνταξιοδότησης (εννοείται ότι η αλλαγή αυτή δεν θα επηρεάσει τους ήδη υπηρετούντες). Επιπλέον, όμως, ανάλογα με τον τρόπο που θα γίνει αυτό, θα υπάρξει και σημαντική μείωση του κόστους στην διαδικασία πρόσληψης και εκπαίδευσης. Άλλωστε, αυτά τα όρια ηλικίας περίπου ισχύουν για τους προσλαμβανόμενους ειδικούς φρουρούς και συνοριοφύλακες.

Η διαφοροποίηση στις προσλήψεις ειδικών φρουρών και συνοριοφυλάκων, είχε ορισμένα πλεονεκτήματα από πλευράς, κυρίως, κόστους και ηλικιακής ωριμότητας, αλλά αρκετά μειονεκτήματα λόγω της συνοπτικής και σχετικά πρόχειρης εκπαίδευσης. Έτσι έχουμε σήμερα διάφορες κατηγορίες αστυνομικών, οι οποίες διαφοροποιούνται σε γνώσεις, σε ηλικίες και τελικά σε προσόντα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές κατηγορίες προσωπικού ακόμη και στον ίδιο βαθμό με συνέπεια να δημιουργείται δυσλειτουργία,  σύγχυση και πολυπλοκότητα.

Στα παρακάτω παραδείγματα τυπικών προσόντων θα δούμε ότι συχνά η θέση στον οργανισμό και ο βαθμός, δεν είναι αντίστοιχα με τα προσόντα. Παραδείγματα:

1) Αστυνομικός Πτυχιούχος Κοινωνιολογίας, κάτοχος Proficiency, δόκιμος ανθυπολοχαγός στο στρατό 18 μήνες, εκπαιδευμένος 4 μήνες στην Αστυνομία, ηλικία 26, βαθμός: Ειδικός φρουρός.

2) Αστυνομικός εκπαιδευμένος 8 μήνες  θεωρητικά στην Αστυνομία, και 14 μήνες πρακτική (Σχολή Αστυφυλάκων) κάτοχος Lower, ηλικία 21, βαθμός: Αστυφύλακας.

3) Αστυνομικός εκπαιδευμένος 4 χρόνια στην Αστυνομία, (Σχολή Αξιωματικών), ηλικία 23, βαθμός: Υπαστυνόμος Β΄

4) Αστυνομικός Πτυχιούχος Νομικής, κάτοχος μεταπτυχιακού Εγκληματολογίας, υποψήφιος διδάκτορας, εκπαιδευμένος 2 χρόνια στη Σχολή Αστυφυλάκων, ηλικία 25, βαθμός: Δόκιμος Υπαστυνόμος.

5) Αστυνομικός Απόφοιτος Λυκείου, 18 μήνες στρατιώτης ειδικές δυνάμεις, Εκπαιδευμένος 3 μήνες στην Αστυνομία, ηλικία 25, βαθμός: Ειδικός φρουρός.

6) Αστυνομικός εκπαιδευμένος 3 χρόνια στην Αστυνομία (Σχολή Αξιωματικών), διάφορα σεμινάρια, ηλικία 53, βαθμός: Υποστράτηγος.

7) Αστυνομικός Πτυχιούχος Ψυχολογίας, Lower, ECDL, 2 χρόνια Σχολή Αστυφυλάκων, ηλικία 24, βαθμός: Αστυφύλακας. 

Αυτά τα παραδείγματα μας δείχνουν σαφέστατα τα διαφορετικά επίπεδα βασικής μόρφωσης και εκπαίδευσης που υπάρχουν στο Αστυνομικό Προσωπικό, τα οποία δεν λαμβάνονται υπόψη στην ανάθεση καθηκόντων και στη θέση στον οργανισμό.

Είναι γεγονός ότι η πρόσληψη μέσω Πανελλήνιων Εξετάσεων, εξασφάλισε το αδιάβλητο της διαδικασίας, δεν εξασφάλισε όμως την καταλληλότητα των προσλαμβανομένων και μάλιστα δεν είναι ορθολογική σε σχέση με τις ηλικίες και την εξέλιξη στην ιεραρχία. Η πρόσληψη μέσω των μορίων των ειδικών φρουρών εξασφάλισε το χαμηλότερο κόστος και τη γρήγορη αξιοποίηση των προσλαμβανομένων, όμως και πάλι δεν εξασφαλίστηκε η καταλληλότητα και η επαρκής εκπαίδευση. Την ίδια στιγμή δεν λαμβάνονται υπόψη σημαντικά τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που διαθέτουν αρκετοί από τους αστυνομικούς, αφού κύριο κριτήριο εξέλιξης στην ιεραρχία, είναι ο χρόνος πρόσληψης και η σειρά εξόδου από τη Σχολή, κλπ.

Τι σημαίνουν όλα αυτά, δεδομένου ότι σήμερα τα πράγματα έχουν γίνει ακόμα χειρότερα με το αναγκαστικό πάγωμα των προσλήψεων λόγω Μνημονίων; Οτι αν οι συνδικαλιστές δεν απαιτήσουν από την κυβέρνηση να γίνει ουσιαστικός διάλογος, οι αλλαγές που λένε ότι σχεδιάζουν οι τρεις Υπουργοί, θα έχουν την κατάληξη της αναδιοργάνωσης που επιχείρησε να κάνει ο Δένδιας, χωρίς να ακούει κανέναν. Μακάρι να με διαψεύσουν οι εξελίξεις.